Bir kesim şöyle diyor;“Erdoğan, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya alınmasına karşıyım/izin vermem demişti, Ama verdi… ”Başka bir kesim; “Madrid’te zafer kazanıldı, İstediğimizi elde ettik…” şeklinde konuşup duruyor. Gerçekten ilginç bir ülkeyiz, Kısır tartışmaları, iç siyasi laklakları, kahvehane muhabbetlerini çok seviyoruz.Peki bu neyi getiriyor? Eskilerin bir tabiri var; “Künhüne vakıf olamamak”. Derinlemesine bilememek/özü kaçırmak/bütünü pas geçmek/olayı çözememek anlamına gelir… Yani arkadaşlar, Büyük resmi pas ve es geçmeyi getiriyor.

Arkadaşlar, Madrid toplantısı NATO açısından yeni bir başlangıçtır. Hatırlarsınız, Modernize edilmiş/işlevselliği artırılmış/farklı ve daha geniş coğrafyaları da kapsayacak bir NATO konseptinin hazırlandığı ve gelmekte olduğunu son iki yıldır ya....

Sözüm ona bir sahabe!..Ayak üstü kırk yalan söyleyen birisi…Sadece bu kadar mı!Hırsızlık mı dersin; var,Dolandırıcılık var,Hile, hurda, dalavere, yolsuzluk; hepsi var…Ama aynı zamanda, şeytani bir zekaya da sahip bir adam.Kendisi için lobi oluşturmada, yandaş ve şahit bulmada çok mahir…Her haltı irtikap edebilen bu adam, iş hesap vermeye gelince; sütten çıkmış ak kaşık…

Bu adamın karıştığı ve Hz. Peygamberi bile yanıltmaya çalışılan bir olay var.Olay Medine’de geçer.Tume bin Ubeyrik denen bu şahıs, kendisi gibi Ensar’dan olan (Mekke’den Medine’ye göç eden) Katade isimli birinin zırhını çalar.Katade, olayın takipçisi olur ve Zafer Oğulları’ndan Tume bin Ubeyrik’in çaldığını tespit eder.Ama minareyi çalan kılıfı hazırlar derler ya,Tume de, zırhı evine götürür mü hiç!..Adam tam bir ş....

Bazı okurlarımdan sürekli negatif yazdığım, ürkütücü şeyler söylediğim ve “hiç iyi bir şey yok mu…” gibisinden yorumlar alıyorum. Haklılar da… Ama çok üzgünüm ki, bu senenin kalanı ve önümüzdeki sene için, iyi denebilecek bir şey yok maalesef. Buna rağmen dikkatinizi çekmiştir; yine de, krizin nasıl az hasarla atlatılacağını ve hatta Türkiye açısından, bir fırsata nasıl dönüşebileceğine dair düşüncelerimi de paylaşmaktan geri durmuyorum. Ama gerçekleri inkarla/görmemekle veya acı gerçeğe gözünü kapatmakla negatif gelişmeler ortadan kalkmıyor. Arkadaşlar, Ben siyaset yapmıyorum, Objektif şekilde öngörülerimi/okumalarımı/gözlem ve değerlendirmelerimi yazıyorum. Benim görevim ve tarzım, zor bile olsa/acı da gelse/acıtacak da olsa gerçekleri paylaşmaktır. İyi şeyler söylemeye gelince, Rahme....

Gıda krizi, ne zaman belli bir düzeyi aşmışsa, mutlaka ciddi sonuçları olmuştur. Ülkesel boyutla da küresel ölçekte de böyledir.1989-90-91’li yıllar da, böylesi bir süreçti. Birleşmiş Milletler teşkilatınca ölçümlenen “Gıda Fiyat Endeksi” çerçevesinde bakarsak, oran yüzde 150 üstündeydi. (Gıda Fiyat Endeksi nedir? Ortalama gıda fiyatını ve gıda fiyatlarının neden aşağı veya yukarı gittiğini gösteren bir ölçümdür. Aslında, bir nevi gıda enflasyonu da diyebiliriz.Beş kalem ürüne bakılır. Bunlar tahıl, şeker, yağlar, et ve süttür.) Peki, 1990’da gıdada görülen bu kriz neye/nelere sebebiyet verdi? Etkisini en fazla gösterdiği Sovyetler Birliği’nin sonunu getirdi ve dünya, yeni bir konsepte girdi. Sovyetler Birliği coğrafyasında 15 yeni devlet kuruldu. Varşova Paktı ülkeleri Rusya’dan kopmay....

Ukrayna işgaliye Rusya’ya yaptırımlar geldi, Bu yaptırımların etkileri kendini göstermeye başladı bile… Kimi yorumculara göre bu sene sonu itibariyle Rus ekonomisinin beşte bir oranda küçüleceği bile değerlendiriliyor. Peki, Rusya buna karşı ne gibi önlemler aldı? Öncelikle, değeri düşen Ruble için, yüzde 10 olan faizleri yüzde 20’ye çıkartıldı, İhracat yapan Rus firmalarına, döviz gelirlerinin yüzde 80’ini Dolar ve Euro’da tutmak yerine ruble ile değiştirmeleri emredildi, Ama en önemlisi, Rusya sattığı doğalgazın bedelinin Ruble olarak ödenmesini şart koştu. Ama bir de, istisna oluşturarak.

Nedir bu? Dost ülkeler kendi para birimlerinden alabilecek ama düşman ülkeler ruble olarak ödeme yapacak.Peki bu düşman ülkeler kim? Ukrayna işgali nedeniyle Rusya’nın karşısında olan tüm Avru....

Türkiye, geçtiğimiz Ekim ayında Amerika’dan 40 adet F-16 satın almak için başvuru yapmıştı. İletilen teklif mektubunda, Türkiye’nin sahip olduğu 80 adet F-16 uçağının modernize edilmesi talebi de yer alıyordu. Tabi Amerika’dan ses-seda çıkmamıştı.“ABD bürokrasisinde onay süreci işliyor” klişesiyle, adeta sümen altı edilmişti. Neden? Çünkü Türkiye’nin Rusya’dan S-400 alması ve F-35 uçak programından çıkartılmasıyla ilişkiler gerginleşmiş ve hatta kopmuş gibiydi. Gerilim bir türlü de düşmedi, Hatta konu, 10 Mart’ta Erdoğan-Biden görüşmesinde bile gündeme geldi ama Amerikan cenahından olumlu bir karşılık gelmedi.

Ta ki, Rusya’nın Ukrayna işgaline kadar… Ama dün medyaya bir haber düştü, Türk-Amerikan ilişkilerinde yumuşamaya dair…Amerikan Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’nin talep ettiği ....

Bugün, Rusya’nın Ukrayna işgaliyle ilgili bazı sorular sorup herkesi düşünmeye davet edeceğim. Herkes Rusya’nın Donbass bölgesinden, Yani Ukrayna’nın doğusundan ve Rus nüfusun yoğun olduğu sorunlu bölgeden saldıracağını düşünüyordu. Banko bu idi, Donbass’ın altında/güneyinde bulunan Mariupol’e de saldırıp Kırım’la birleşen bir hat oluşturabileceği düşüncesi ise sürpriz olacaktı… Ama Rusya ne yaptı, Doğudan batıya yatay bir U şeklinde; denizden en batıdaki Odessa’ya/Moldova sınırına, karadan ise Belarus üzerinden Polonya sınırına kadar, üç bir yandan saldırdı. Polonya sınırındaki Lviv’de dahil, tüm kentlere saldırdı.

O ana dek ve klasik Rus savaş stratejisi çerçevesinde, genelde bölgesel saldırılar yapan ve bölüp-parçalayıp yutma taktiği izleyen Rusya için, bu bir stratejik hata de....

Son zamanlarda çokça duymaya başladığım bir konuya değinmek istiyorum. “Tüm yalnızlaştırma ve yaptırımlara rağmen, bakın, Rusya hala dimdik ayakta, Rus halkı Putin’in arkasında, Doların/Batı’nın tahtı sallanıyor, Ruble (Rus parası) değer kaybediyordu ama savaşa rağmen toparlanmaya başladı…" Bu sözlerle bir altyapı oluşturuluyor ve hemen akabinde asıl söyleyeceklerini söylemeye başlıyorlar. “Amerika ve Batı’dan bize hayır yok, Kaldı ki; kendi aralarında bile parçalanmaya başladılar, Artık “ışık doğudan yükselecek”, Bu nedenle de, Türkiye olarak “Rusya/İran/Çin” ile işbirliğine girmeli; dolarsızlaşmış bir yaklaşımla/kendi milli paralarla ticari ilişki oluşturulmalıdır, Zaten bu Amerika ve Avrupa, her fırsatta Türkiye’yi dışlayıp, sıkıştırmaya ve hatta darbe bile yapmaya kalkışmadılar mı!.....

Malum, gündemin ana konusu Rusya’nın Ukrayna işgali ve yancı/artçı/genişleyen ve derinleşen etkileri… Biliyorsunuz, Ben de, son birkaç yıldır yeni dünya düzeni ve buna bağlı gelişmeleri irdeleyip sizlerle paylaşıyorum. Ana konu Rusya ve Putin olunca ise dersime daha çok çalışıyorum. Bu bağlamda, Ufuk Ayhan Hoca’nın bir makalesi elime geçti. Kafkaslar Ekseninde Orta Asya Enerji Durumu ve Enerji Transportuna/lojistiğine/taşınmasına dair bir analiz… Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresinde yaptığı bir sunum…İlginç ve manidar tespitler var. Hele de bu değerlendirme ve tespitlerin 2008’de yapıldığını düşünürseniz, daha da manidarlaşıyor.

Taaa 15 yıl önce ne demiş Ufuk Hoca; Rusya, enerjiyi tekelinde tutmaya başlamış, Keza, enerji lojistiğini de…Sadece kendi topraklarındaki değil, Sovye....

Ekonomide küresel bir kriz yaşanıyor, Aslında dünya her türlü krizle yüz yüze/iç içe ve karşı karşıya ama bu yazıda ekonomik boyutu irdelemek istiyorum. Öncelikle bir tespit yapıp ne gördüğümüze bakalım. Küresel boyutta görülen enflasyon, Petrol ve Doğalgaz fiyatlarındaki artış, Rusya’ya uygulanan yaptırımlar, Küresel tedarik zincirinde görülen/başlayan ve her geçen gün artan kırılma... Gelişmiş ekonomiler de dahil; ülkeler, yükselen enflasyonla karşı karşıya. Amerika’da yüzde 7, İngiltere’de yüzde 6, Avrupa Birliği’nde yüzde 5’lerin üstünde bir enflasyon var.

Rakamların tek haneli olmasına bakıp “bu da nedir ki; keşke, bizde böyle olsa, dünden razıyız…” gibi sakın düşünmeyin. Bu ekonomiler için bu enflasyon oranı çözüm bulunması gereken çok ciddi bir sıkıntıdır. Ki bu bağlamda ön....

Beyaz Saray’da bir toplantı yapılıyor. Toplam bütçeleri, belki de 100’den fazla ülkenin ederinden fazla olan 15-20 şirketle… Sadece ekonomik eder olarak değil; etkinlik/belirleyicilik/popülarite ve küresel ölçek boyutuyla da, dev şirketler.Biden konuşuyor;“… 1900-1946 yılları arasında 60 milyon insanın öldüğünden bahsediliyor. O zamandan bu yana liberal bir dünya düzeni oluşturduk. Bu sırada da çok insan hayatını kaybetti fakat önceki dönemin kaosu yaşanmadı. Şimdi ise yeni bir dünya düzeni oluşturmalıyız/oluşturuyoruz. Özgür dünyayı birleştirmeli ve buna liderlik etmeliyiz… ”Ne zaman söylüyor bunları?Geçen hafta, Yani NATO/AB/G7 zirvesi öncesinde… Kendisi şu anda Avrupa’da ve bu toplantılara katılıyor.Söylediklerinin ana teması farklı mı? Hayır, Dilinde, hep Amerikan’ın liderliğinde, o....

“Bir kartalı gagalamaya cesaret eden tek kuş kargadır.Kartalın üstüne oturur ve boynunu ısırır.Ancak kartal yanıt vermez, karga ile savaşıp, zaman veya enerji israf etmez.Sadece kanatlarını açar ve göklerde yükselmeye başlar.Yükseldikçe karganın nefes alması o kadar zorlaşır, Ve öyle bir an gelir ki; karga oksijen eksikliğinden düşer…”Boğazımdan bir operasyon geçirdim.Bir-iki gün konuşmamam gerekecek.Sadece mesajla iletişimdeyim.Yukarıdaki “Kartal-Karga” anekdotunu da bir dostum gönderdi…Çok hoşuma gitti, Yatarak vakit geçmeyince ve uyku da gelmeyince paylaşmak istedim.

Malum, son zamanların en popüler/güncel ve yakıcı gündemi Rusya’nın Ukrayna işgali…Şimdi içinizden “nereye varmak istiyor acaba” diye düşünüyor olabilirsiniz.Evet, sözü bir yere getireceğim.Rusya ve Putin’in, kıssa....